Chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ đang là một trong những vấn đề cần được quan tâm ở thời hiện đại này, bởi số lượng trẻ mắc chứng chậm nói đang ngày càng tăng nhanh. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ là sự ra đời của các thiết bị điện tử. Trẻ em được tiếp xúc với smartphone, ipad quá sớm vừa có lợi lại vừa có hại. Những đứa trẻ cả ngày tiếp xúc với màn hình, thị lực bị suy giảm, trở nên lì hơn, chậm nói. Điều này tác động tiêu cực đến sự phát triển, con không theo kịp các bạn đồng trang lứa khiến cha mẹ vô cùng lo lắng.
Nội dung bài viết:
Biểu hiện của trẻ chậm phát triển ngôn ngữ
- 12 tháng tuổi nhưng không biết sử dụng các ký hiệu như dùng ngón tay để chỉ trỏ hoặc học vẫy tay bye bye.
- 18 tháng tuổi vẫn thích dùng ngôn ngữ ký hiệu hơn là nói, gặp khó khăn khi bắt chước âm thanh.
- Có tông giọng không bình thường (chẳng hạn như nghe có vẻ thô bạo hoặc giọng mũi).
- 2 tuổi chỉ phát âm hoặc nói vài từ đơn giản
- 3 tuổi chưa trả lời được tên, tuổi cũng như chưa nói được những câu ngắn.
Càng lớn vốn từ của bé càng nhiều, phát âm rõ ràng, câu nói cũng dài hơn và có khả năng hiểu được người lớn nói. Trong trường hợp em bé 18 tháng tuổi mà chưa phát âm được 2 từ, phản ứng chậm với ngôn ngữ hoặc không ngoảnh lại khi được gọi thì chứng tỏ bé có dấu hiệu chậm phát triển ngôn ngữ.
Sau đây là một vài phương pháp hiệu quả dạy ngôn ngữ cho trẻ chậm nói. Bố mẹ có thể áp dụng mỗi ngày để tăng cường vốn từ cũng như phát triển ngôn ngữ cho con.
Các phương pháp dạy con
1. Nói chuyện với con nhiều hơn
Để phát triển vốn từ và cải thiện khả năng nói của trẻ, cách tốt nhất là bạn hãy dành nhiều thời gian để trò chuyện với trẻ, ngay cả khi trẻ không nói được. Với trẻ mới bắt đầu tập nói hay còn gọi là “hóng chuyện”, bạn có thể sử dụng những âm thanh đơn giản như mẹ, bà…, dần dần trẻ sẽ bắt chước và nói lại theo bạn. Hãy luôn khen ngợi con khi con đáp lại, còn nếu trẻ không nói được, hãy kiên nhẫn lặp lại từ đó nhiều lần và khuyến khích con tiếp tục phát âm.
Khi nói, bạn có thể kết hợp sử dụng các động tác tay, chẳng hạn như vẫy tay chào khi tạm biệt, nhận quà bằng 2 tay… Hãy nói chuyện với trẻ mọi lúc mọi nơi, khi cho trẻ ăn, khi tắm cho trẻ, khi ru trẻ ngủ… Sau một thời gian, bạn sẽ thấy sự cải thiện rõ rệt.
2. Nói với trẻ những gì bạn đang làm và trẻ đang làm
Khi bố mẹ làm việc gì đó mà trẻ đang theo dõi, hãy mô tả hành động đó bằng những từ đơn giản. Hoặc khi trẻ đang chú ý vào thứ gì, hãy nói với trẻ về thứ đó. Cứ lặp lại như vậy hàng ngày, vốn từ của trẻ sẽ được tích lũy dần,
3. Để trẻ tự làm việc của mình
Khi con muốn lấy thứ gì đó, hãy để con tự lấy. Nếu con muốn bạn giúp, hãy cố gắng dạy con cách nói giúp đỡ. Lặp lại nhiều lần như vậy. Sau này bạn hãy kiên quyết để con tự nói yêu cầu rồi mới đáp ứng cho con.
4. Không bắt chước ngôn ngữ của trẻ
Khi tập nói trẻ sẽ hay nói ngọng hay phát âm sai, khi đó hãy cố gắng sửa thay vì bắt chước theo con.
5. Tạo môi trường để trẻ phát huy khả năng nói của mình
Tivi, điện thoại không thể giúp trẻ nói chuyện mà chỉ có những người bạn cùng trang lứa mới có thể giúp trẻ làm được điều đó. Vì vậy, bạn nên tạo điều kiện để trẻ có thể chơi với các bạn cùng tuổi nhiều hơn như cho trẻ đi lớp, chơi chung với những đứa trẻ trong xóm hoặc tổ chức đi dã ngoại với những người bạn có con gần bằng tuổi với trẻ… Khi được tiếp xúc với bạn bè, trẻ sẽ trở nên dạn dĩ, nhanh nhẹn, không sợ sệt và có nhiều cơ hội để phát triển ngôn ngữ tốt hơn.
6. Đọc sách, đọc thơ, kể truyện cho trẻ nghe
Khi ôm con trong lòng, cầm trên tay cuốn truyện tranh, đọc cho con nghe những vần thơ ngộ nghĩnh, bạn sẽ giúp con làm quen được với những từ mới, những vần điệu mới, để con có thể hiểu rõ hơn về cách mà mọi người nói. Khi đọc sách cho con, bạn nên chọn những quyển có hình ảnh và màu sắc tươi sáng để trẻ cảm thấy thích thú hơn.
7. Dạy trẻ hát
Nhịp điệu vui tươi của bài hát cũng sẽ giúp trẻ dễ học từ mới và cảm thấy vui vẻ hơn khi học. Đây là một cách dạy trẻ chậm nói khá đơn giản nhưng lại rất hiệu quả mà các chuyên gia nhi khuyến cáo bạn nên sử dụng.
Đối với trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, việc dạy con nói luôn là việc khó khăn và đòi hỏi sự kiên trì từ người lớn. Trên đây là 7 cách hiệu quả mà các chuyên gia khuyến khích bố mẹ thực hiện. Hãy kiên trì thực hiện và tận hưởng những thành quả mà chúng mang lại.
