Ngày nay, việc tiếp nhận vào cơ thể quá nhiều nguồn ô nhiễm: thực phẩm bẩn, môi trường đầy khói bụi, nguồn nước, các chất hóa học …khiến sức khỏe cộng đồng giảm sút nhanh chóng. Có rất nhiều hậu quả nặng nề có thể nhìn thấy rõ được: ung thư gia tăng, nhiều bệnh lạ xuất hiện, tuổi thọ giảm và trong đó có một vấn đề nhức nhối: hiện tượng vô sinh ngày càng phổ biến ở cả nữ giới và nam giới.
Hôm nay, hãy cùng Isuckhoe tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng chống bệnh vô sinh ở nam giới.
Nội dung bài viết:
Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới
Ngoài yếu tố di truyền thì lối sống và nhiều thói quen tiêu cực được xem là nguyên nhân chính làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới.
Sau đây là các nguyên nhân phổ biến:
- Đứt gãy ADN ở trinh trùng: Đề cập đến một nguyên nhân khác gây vô sinh ở nam giới, PGS.TS Phan Thị Hoan, Bộ môn Y Sinh học – Di truyền (Đại học Y Hà Nội) cho rằng, có khoảng 10% nam giới vô sinh có kết quả tinh dịch đồ bình thường. Tuy nhiên, nguyên nhân gây ra vô sinh lại do đứt gãy ADN tinh trùng. Tinh trùng bị đứt gãy ADN có thể dẫn tới vô sinh hoặc có con bị dị tật. Đứt gãy DNA tinh trùng làm giảm khả năng thụ tinh, giảm chất lượng phôi thai, từ đó làm giảm hiệu quả điều trị vô sinh.
- Xóa đoạn gen trên nhiễm sắc thể giới tính Y: Có khoảng 50% cặp vô sinh có nguyên nhân do nam giới, trong đó nguyên nhân do gen và nhiễm sắc thể chiếm 10-15%. Vô sinh nam do bất thường nhiễm sắc thể Y gây rối loạn phát triển tinh bào, giảm hoặc không tạo tinh trùng,…
- Tuổi tác: Khả năng sinh sản của đàn ông giảm dần theo độ tuổi, đặc biệt là sau tuổi 35, nguyên nhân do chất lượng tinh binh giảm dần. Bên cạnh đó, một số vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi tác cũng có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
- Uống rượu: Theo nhiều nghiên cứu, uống nhiều rượu bia có thể làm giảm số lượng tinh trùng, nhưng tác hại chính của rượu bia là làm tổn thương tới sự chế tiết testosterol, do rượu làm tăng quá trình phân hủy hormone này và biến đổi ngược lại thành estrogen và làm giảm ham muốn tình dục sau này. Điều đó cũng làm giảm đáng kể khả năng vận động của tinh binh cũng như số lượng tinh binh, dẫn đến vô sinh.
- Hút thuốc lá: Cơ hội thụ thai và việc điều trị khả năng sinh sản sẽ bị giảm đáng kể đối với đàn ông hút thuốc lá. Bên cạnh đó, tình trạng sẩy thai cũng thường xảy ra hơn ở những cặp vợ chồng có thói quen gây hại này. Ngoài ra, việc hút thuốc lá còn có thể làm giảm đáng kể chất lượng và số lượng tinh binh, đồng thời tăng nguy cơ rối loạn chức năng cương dương ở nam giới.
- Béo phì: Số lượng tinh binh của một người đàn ông thừa cân hoặc nhẹ cân có thể bị giảm đáng kể. Bên cạnh đó, các vấn đề về khả năng sinh sản cũng thường gặp hơn ở những người đàn ông thiếu vận động, kèm theo một chế độ ăn uống hạn chế hay rất ít calo, hoặc những người bị các rối loạn ăn uống như chứng háu ăn hay biếng ăn.
- Ngồi nhiều, lười vận động: Nam giới ngồi bàn giấy quá lâu, làm nghề lái xe đường dài… có thể làm tổn thương cấu trúc di truyền của tinh trùng, suy giảm chất lượng và số lượng tinh trùng.
- Vô sinh do di truyền: Theo TS.Bs Nguyễn Khắc Hân Hoan, khoa Xét nghiệm Di truyền Y học (Bệnh viện Từ Dũ): chức năng sinh sản ở nam và nữ đều chịu ảnh hưởng của tính di truyền. Do đó, nếu nam hoặc nữ giới trong gia đình có tiền sử bất thường di truyền đều có nguy cơ bị vô sinh. Tuy nhiên, lại ít người biết rằng, nguyên nhân vô sinh ảnh hưởng phần lớn do yếu tố di truyền.
- Ô nhiễm môi trường: Ngoài yếu tố vô sinh do di truyền tiềm tàng trong cơ thể nam giới thì theo PGS. TS Phan Thị Hoan, Bộ môn Y Sinh học – Di truyền, ĐH Y Hà Nội nguyên nhân gây vô sinh nam là do yếu tố môi trường. Ngay cả khi khỏe mạnh và có lối sống lành mạnh, khả năng sinh sản của nam giới cũng có thể bị ảnh hưởng nếu sống trong môi trường bị ô nhiễm. Đặc biệt, tình trạng ô nhiễm các độc tố như chì và thuốc trừ sâu là tác nhân làm tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới.
- Xạ trị: Áp dụng liệu pháp xạ trị trong điều trị ung thư có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe, bao gồm cả hệ thống sinh sản của nam giới. Bên cạnh đó, xạ trị còn gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cũng như số lượng tinh binh của đàn ông, dẫn đến vô sinh
Dấu hiệu
Vô sinh cũng là bệnh, vì vậy nó cũng có những dấu hiệu rất riêng. Hãy theo dõi sức khỏe và đi khám ngay nếu có những biệu hiện sau đây:
1. Xuất tinh ra máu
tinh dịch có kèm theo máu và cảm giác đau buốt khi xuất tinh. Đây là dấu hiệu của viêm tuyến tiền liệt và viêm niệu đạo. Thông thường tinh dịch sẽ có màu trắng đục nhưng nếu tinh dịch chuyển sang màu hồng nhạt thì chứng tỏ có lẫn máu trong tinh dịch.
2. Tinh trùng loãng hoặc bất thường
Lượng tinh trùng ra quá nhiều hoặc quá ít. Nếu xuất tinh quá nhiều thì tinh dịch sẽ trào ngược ra bên ngoài từ đó khiến cho khả năng thụ thai thấp hoặc tinh dịch quá ít cũng không đảm bảo được chất lượng tinh trùng.
3. Viêm tinh hoàn
Tinh hoàn có hiện tượng sưng đau, hơi tấy đỏ. Đó là dấu hiệu của bệnh viêm tinh hoàn hoặc xoắn thừng tinh hoàn. Nguyên nhân gây ra bệnh này chủ yếu là do biến chứng từ bệnh quai bị.
4. Đi tiểu rất buốt
Đi tiểu nhiều lần kèm theo là cảm giác rát buốt là biểu hiện cảu viêm bàng quang, viêm tuyến tiền liệt. Nó sẽ dẫn đến vô sinh nếu không được chữa trị kịp thời.
5. Viêm mào tinh
Bìu tinh hoàn sưng to, cảm giác có cả nước ở trong, 2 bên tinh hoàn không cân xứng là dấu hiệu của viêm mào tinh hoàn.
6. Rối loạn xuất tinh
Xuất tinh sớm, đau khi cương cứng dương vật hoặc suy giảm ham muốn tình dục là một trong những dấu hiệu vô sinh ở nam giới.
7.Mắc các bệnh về gan, thận
Có tiền sử mắc các bệnh như suy thận, viêm gan, tiểu đường cũng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ quan sinh dục, trường hợp nặng sẽ dẫn đến vô sinh
8. Các bệnh khác
các bệnh xã hội như Bệnh lậu, giang mai, sùi mào gà ….có nguy cơ cao dẫn đến vô sinh hiếm muộn.
Cách phòng chống
Để không phải trải qua những lần vất vả đi điều trị mà vẫn có được các nàng công chúa, chàng công tử kháu khỉnh, các bác sĩ khuyên bạn nên:
- Lựa chọn thực phẩm sạch, trước khi ăn cần rửa thật sạch hoặc chế biến đúng cách
- Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao
- không nên thức quá khuya
- Giữ cho tâm trạng vui vẻ, thoái mái
- Sinh hoạt tình dục điều độ, tuyệt đối không lạm dụng
