Cần làm gì khi thấy có người bị đột quỵ? Cách xử trí

Đột quỵ là nguyên nhân gây ra tỷ lệ tử vong cao và có xu hướng trẻ hóa. Đột quỵ thường gây ra những khuyết tật lâu dài nghiêm trọng, thậm chí kéo dài đến suốt đời. Đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Trung bình cứ 3 phút lại có 1 ca tử vong do đột quỵ. Đột quỵ là gì? Xử trí như thế nào? Cùng isuckhoe tìm hiểu ngay nhé!

Vì sao cần phòng ngừa đột quỵ?

Đột quỵ là bệnh lý vô cùng nguy hiểm, diễn tiến nhanh, nguy cơ tử vong cao nếu không biết cách cấp cứu kịp thời. Bởi lúc này, lưu lượng máu và oxy không đủ lưu thông lên não khiến bộ phận này bị tổn thương nghiêm trọng và có thể dẫn đến chết não. Huyết áp cao là nguyên nhân hàng đầu của bệnh đột quỵ. Cụ thể huyết áp tăng cao làm tăng gánh nặng cho tim và phá hỏng các động mạch, lâu dần dẫn đến xơ vữa động mạch. Chính sự nứt ra của mảng xơ vữa sẽ hình thành cục máu đông, gây hẹp tắc lòng mạch, từ đó giảm lượng máu đến các tế bào não, gây ra đột quỵ.

Bên cạnh đó, người bị bệnh tim mạch, đái tháo đường, mỡ máu, béo phì… cũng có nguy cơ đột quỵ cao hơn người bình thường. Một số nguyên nhân gây bệnh khác bao gồm tuổi tác, tiền sử gia đình, lối sống không lành mạnh… Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm nước ta có đến hơn 200.000 người đột quỵ, và 25% trong số đó là những người trẻ, có độ tuổi từ 18 – 45. Nguyên nhân xuất phát từ việc có lối sống không lành mạnh, quá lạm dụng vào các chất kích thích và lười vận động. Tỉ lệ người mắc bệnh không hề thuyên giảm, một phần vì kiến thức phòng tránh tai biến của mỗi người vẫn còn khá hạn chế, dẫn đến những di chứng nghiêm trọng về sau, thậm chí là tử vong.

Theo đó, người bị đột quỵ sẽ để lại các di chứng nặng nề như suy giảm thị giác, rối loạn trí nhớ, liệt hoặc nặng hơn là nguy hiểm đến tính mạng. Những di chứng để lại không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn cả chất lượng cuộc sống, thậm chí đôi khi phải có người thân hỗ trợ thì người bệnh đột quỵ mới có thể sinh hoạt bình thường.

Triệu chứng của bệnh đột quỵ

• Chóng mặt là triệu chứng đột quỵ nhẹ phổ biến nhất mà người bệnh hay gặp phải. Người bệnh thường có cảm giác tối sầm mặt, váng đầu, hoa mắt, không nhìn rõ.

• Huyết áp tăng một cách đột biến và cao hơn ngưỡng bình thường cũng là một trong những triệu chứng đột quỵ nhẹ. Huyết áp cao khiến người bệnh có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, nhất là với người có tiền sử huyết áp cao từ trước.

• Cơ bắp suy giảm, giảm sức vận động.

• Xuất hiện các cơn tê bì chân tay kéo dài, thậm chí người bệnh có thể mất cảm giác.

• Có dấu hiệu mất cân bằng cơ thể do ảnh hưởng của việc ngưng máu tới não khiến não bộ không thể xử lý hành động.

• Trong nhiều trường hợp, thiếu máu não thoáng qua có thể gây ra tình trạng bất tỉnh tạm thời đối với người bệnh.

• Các triệu chứng đột quỵ nhẹ khác: mất trí nhớ tạm thời, mất hoặc giảm thị lực trầm trọng, khá phát âm, tâm trạng rối loạn,…

Đối tượng nào có nguy cơ đột quỵ?

Các nhóm đối tượng dễ có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn người bình thường bao gồm:

• Ít vận động, ít tập thể dục thể thao rèn luyện sức khỏe;
• Thường xuyên hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá;

• Ít ăn rau xanh nhưng thường xuyên dùng đồ ăn có hàm lượng chất béo, dầu mỡ cao;
• Nam giới và cả phụ nữ khi bước qua tuổi trung niên;
• Gia đình từng có người bị đột quỵ;
• Đang mắc hoặc đang điều trị các bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp;
• Người bị tiểu đường;
• Người thừa cân, béo phì.

Cách xử trí khi có dấu hiệu đột quỵ

Đột quỵ là tình trạng khẩn cấp, vì thế cấp cứu đột quỵ nhanh chóng có thể làm giảm sự nghiêm trọng của các di chứng sau đột quỵ. Vậy cần làm gì khi có dấu hiệu đột quỵ ở bản thân và cả những người xung quanh? Các biện pháp sau đây có thể giúp bạn tìm ra câu trả lời:

• Nhiều người biểu hiện rũ một bên mặt nhưng vẫn có thể đi lại và nói chuyện bình thường, không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự khó khăn trong vận động ở cả chân và tay. Phát hiện sớm và xử trí nhanh những trường hợp này rất quan trọng, giúp tăng cơ hội phục hồi cho người bệnh.
• Nhanh chóng gọi xe cấp cứu hoặc đưa người thân đến cơ sở y tế khi phát hiện những biểu hiện khác thường nghi ngờ đột quỵ. Tuy nhiên cần lưu ý ghi nhớ thời điểm phát hiện ra dấu hiệu đầu tiên, điều này có thể phục vụ tốt cho việc điều trị và phục hồi sau này.

• Một số loại thuốc sử dụng có hiệu quả trong khoảng 3-5 giờ sau khi mắc đột quỵ giúp giảm ảnh hưởng các tổn thương não bộ, tăng khả năng sống sót cho người bệnh.
• Trong vòng 24 giờ là thời điểm vàng để có thể tiến hành phẫu thuật loại bỏ cục máu đông. Do đó, cần suy nghĩ “nhanh chóng”, hành động “nhanh chóng” khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của đột quỵ.

Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới chỉ xếp sau bệnh tim và ung thư. Mặt khác, chúng cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến những gánh nặng về tàn tật. Những di chứng đột quỵ để lại khiến chất lượng cuộc sống của người bệnh suy giảm nghiêm trọng. Đột quỵ thường xuất hiện bất ngờ nhưng nếu có sự chuẩn bị tốt, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được bệnh cũng như hạn chế tối đa được di chứng của đột quỵ để lại.

Đọc thêm:

• Cần làm gì khi thấy có người bị đột quỵ? Cách xử trí
• Chế độ ăn thô có thực sự tốt như lời đồn?
• Ớt chuông có tốt cho sức khỏe?
• Cách xử lý khi bị tai biến mạch máu não

Cần làm gì khi phát hiện người đang bị đột quỵ?

Hướng dẫn sơ cứu cho người bị tai biến mạch máu não:

• Gọi xe cấp cứu ngay lập tức;
• Tuyệt đối giữ cho bệnh nhân không bị té ngã;
• Không tự ý điều trị như đánh gió, bấm huyệt, châm cứu, cho bệnh nhân uống thuốc huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào;
• Theo dõi các biểu hiện của bệnh nhân như co giật, méo miệng, nôn mửa, chóng mặt, mất thăng bằng, loạn trí,…;
• Để bảo vệ đường thở, nên đặt bệnh nhân nằm nghiêng và không cho bệnh nhân ăn uống gì.