Những điều cần biết về giấc ngủ của trẻ em. Các bậc cha mẹ thường thấy bé trẻ sơ sinh ngủ giấc dài, ngủ đêm giấc ngắn, đôi khi bé lại khó ngủ hoặc mất ngủ. Từ đó có những thắc mắc làm sao để bé ngủ giấc dài hay có cách nào cách vỗ cho bé ngủ để bé ngủ đêm trọn giấc hay không.
Bài viết sẽ đem đến cho các bậc phụ huynh cái nhìn khoa học về giấc ngủ của bé, thời gian ngủ tốt cho bé theo từng giai đoạn phát triển.
Nội dung bài viết:
Thời gian trẻ ngủ mỗi ngày là bao nhiêu?
Các bé là khác nhau, sự chênh lệch 1 – 2 giờ so với tổng thời gian ngủ trung bình là bình thường, thậm chí có bé không ngủ giấc dài mà chia làm nhiều giấc ngắn, nhưng tổng thời ngủ vẫn đủ thì không có vấn đề gì phải lo lắng. Đừng so sánh giấc ngủ của bé này với bé kia vì sự phát triển não bộ là khác nhau, và năng lượng sử dụng trong ngày cũng khác nhau, đặc biệt là các bé từ 1 tuổi trở lên. Cụ thể về tổng thời gian ngủ trung bình của bé theo độ tuổi như sau:
-
Bé dưới 12 tháng tuổi:
Bé mới sinh – 1 tháng tuổi: 14 – 18 giờ/24 giờ. Trong đó, có rất nhiều giấc ngủ ngắn từ 30 phút – 4 giờ. Có thể tự thức sau 2 tiếng hoặc ít hơn
Đặc điểm sinh lý & nguy cơ: Một số bé ngủ lâu hơn 2 tiếng. Tuy nhiên, cha mẹ nên đánh thức bé để bé bú khi bé ngủ tầm 2 – 3 tiếng vì thường các bé sẽ dễ mất bình tĩnh hoặc dễ bị biếng bú nếu mẹ quên gọi bé dậy bú quá 4 – 6 tiếng
Bé không phân biệt ngày đêm, giấc ngủ ban ngày và đêm là như nhau. Đôi lúc bé ngủ ngày nhiều hơn đêm, thức đêm nhiều hơn. Đa phần bé thức đêm vì cần bú hoặc cần âu yếm - 2 – 6 tháng tuổi: 14 – 16 giờ/24 giờ. 2 – 3 giấc ngủ ngắn từ 30 phút – 3 giờ/giấc. Sau 3 tháng bé ngủ giấc ngắn nhiều hơn
Đặc điểm sinh lý: Bé thường thức nhiều hơn vào đêm, cựa quậy nhiều từ 3 tháng tuổi, có thể biếng bú hoặc chỉ bú lúc ngủ. Có thể có giấc ngủ dài hơn vào đêm, nhưng vẫn thức đòi bú trong đêm. - Bé từ 6 – 11 tháng tuổi: 11 – 14 giờ/ 24 giờ. 2 giấc ngắn: 30 phút – 2 giờ/giấc
-
Bé từ 12 tháng tuổi:
10 – 13 giờ/24 giờ. 1 – 2 giấc ngủ ngắn: 30 phút – 2 giờ/giấc
-
Bé 1-3 tuổi:
Tổng thời gian ngủ: 11 – 13 giờ/24 giờ. Trẻ 1 – 1.5 tuổi sẽ có giấc ngủ ngắn ban ngày (sáng và trưa) khoảng 1.5 – 3 tiếng. Trẻ từ 21 tháng tuổi có thể có 2 giấc rõ rệt: Mỗi giấc có thể < 1.5 giờ
Làm sao biết trẻ đủ no đi ngủ?
Lo lắng này là đúng vì một số bé không thể tự thức sau 2 – 3 giờ ngủ, đặc biệt là các bé sinh non hoặc thiếu cân. Cha mẹ có thể tạo lịch trình cho bé như: Đánh thức nhẹ nhàng bé khi bé ngủ quá 2 – 3 tiếng, để cho bé dậy bú
Cách đánh thức: Dùng 1 trong 3 cách sau. Cách 1 dùng trước, nếu thất bại thì dùng cách 2 hoặc 3
Cách 1: Gần bé, để ngực trần, để hơi sữa mẹ dẫn dụ bé (đối với bé bú mẹ hoàn toàn) hoặc bước vào phòng, dùng tay kéo nhẹ chăn đắp của bé, để bé tự thức (đối với bé bú bình)
Cách 2: Dùng tay khẩy nhẹ lên má bé và dùng mũi bạn đụng nhẹ nhiều lần trên mũi và má bé (Dùng cho cả bé bú mẹ và bú bình)
Cách 3: Dùng tay mở vớ bé ra, xoa nhẹ lòng bàn chân bé và bàn tay bé. Có thể bế bé nhẹ nhàng hoặc thay đổi vị trí bé nếu bạn xoa nhưng bé vẫn không thức
Cả 3 cách đánh thức bé trên được BYT Anh hướng dẫn để giảm bớt những tình huống bé cáu kỉnh khi trong trạng thái ngủ mà chuyển sang trạng thái thức đột ngột. Thần kinh não bộ bé chưa hoàn chỉnh để nhận thức ngày đêm, nên việc cáu kỉnh có thể làm bé biếng bú và từ chối ti mẹ hoặc ti bình là chuyện rất thường xảy ra nếu cha mẹ gọi bé dậy không đúng cách
Bé cựa quậy khó ngủ có liên quan đến thiếu canxi hay vitamin nào đó?
Các nghiên cứu hiện nay cho thấy không có mối liên hệ nào giữa thiếu vi chất dinh dưỡng và giấc ngủ. Nếu có, có thể bé thiếu năng lượng do bú không đủ trong lần bú trước khi ngủ.
Cha mẹ nên nhớ: Giấc ngủ bé trong giai đoạn này khác với giai đoạn trước, bé phát triển não bộ và bắt đầu ghi nhận hình ảnh, một phần hình ảnh mà bé đã ghi nhận khi bé thức làm bé khó đi vào giấc ngủ hoặc khi ngủ làm bé muốn thức.
Cựa quậy, khó ngủ là biểu hiện bình thường ở độ tuổi này và không liên quan đến thiếu hụt canxi hay vi chất nào. Nếu cần đánh giá về thiếu vi chất ở trẻ, cha mẹ nên tư vấn chuyên gia dinh dưỡng để đánh giá tốt hơn, đừng chỉ nhìn vào giấc ngủ
Cách giúp bé ngủ không cựa quậy, quấy khóc, bé khó ngủ
Cha mẹ có thể tập một giờ ngủ cho bé khi bé 3 tháng tuổi. Ví dụ, mấy giờ thì bắt đầu cho bé vào phòng ngủ và cho bé bú. Nếu cha mẹ nhận thấy giấc ngủ bé bất thường như: Bé thường khóc lớn, nhiều 2 – 3 lần trong đêm hoặc bé có hơi thở không đều sau khi thức; bé từ chối bú sau khi thức mặc dù mẹ nỗ lực cho bé bú, hoặc bé khóc mà không rõ nguyên nhân thì nên tư vấn chuyên gia sức khỏe để biết thêm về tình trạng của bé
Nếu bé chỉ cựa quậy hoặc khóc nhẹ hoặc rên rỉ, bạn chỉ cần âu yếm bé hoặc cho bé bú lại. Cha mẹ hãy tự tin rằng: Bé bú đủ sữa mẹ hoặc sữa bình trong giai đoạn này thì không thể thiếu vi chất, trừ vitamin D (Có thể bổ sung vitamin D cho bé theo liều dự phòng 300IU/ngày)
Đôi lúc bé hay khóc hoặc khó ngủ. Độ tuổi này bé có nhiều cái để học và nhớ. Cha mẹ cũng nên nhớ, độ tuổi này bé rất dễ thay đổi về tâm lý. Có bé sẽ lầm lì chỉ nói vài câu, có bé thì nói luyên thuyên và hoạt động không ngừng. Giấc ngủ cũng bị ảnh hưởng bởi sự phát triển não bộ nhanh trong giai đoạn này
Cha mẹ nên làm gì để bé ngủ ngon hơn?
- Tạo môi trường ngủ yên tĩnh cho bé. Không giới thiệu thiết bị điện tử cho bé trước 2 tuổi, hoặc không để các thiết bị điện tử như điện thoại, TV, Ipad trong phòng ngủ của bé hoặc chơi với các thiết bị này trước khi ngủ 2 tiếng
- Tạo thói quen vào giường ngủ, đọc sách hoặc kể chuyện cho bé nghe
- Tạo thói quen chúc bé ngủ ngon, hôn má bé và nói với bé rằng: Chúc con ngủ ngon, gặp con vào bữa sáng nhé. Nếu bé cảm thấy sợ bóng tối khi ngủ thì cha mẹ có thể lắp đèn mờ, có chụp đèn lớn, không dùng bóng đèn tròn, không để các vật dụng có hình thù to quanh giường bé. Một cách khác, cha mẹ có thể nằm với bé đến khi bé ngủ, và thăm bé 2 – 3 lần trong đêm để kiểm tra giấc ngủ của bé. Việc thăm bé là cần thiết đối với các bé bị tâm lý sợ bóng tối vì đôi lúc trong đêm bé thường thu mình lại và đối phó với nó một mình, làm tình trạng thêm phức tạp, khó điều trị
